Roslin PARDOPalau, ABD dışında BM`de İsrail için her zaman olumlu oy veren 3 ülkeden biri. Okyanusya Takım Adaları`nda yer alan bu ülkeyi tanımak ve İsrail`e karşı olan sempatisinin sebebini öğrenebilmek için bu küçük ülkeyi araştırdık
Yusuf BESALEL
İkinci Tapınak: İkinci Tapınak, Yeruşalayim’de M.Ö.521 ile M.Ö.517 yılları arasında, Birinci Tapınağın yıkılışından 65ᇚ yıl sonra tekrar hizmete açılmıştır. Tapınağın tekrar törenle devreye girmesi, Sirüs’ün Bâbil’e sürgün edilmiş Yahudiler’in Yeuda’ya geri dönmesine izin veren fermanıyla mümkün olabilmiştir. Tekrar inşa projesinde Hagai ve Zeharya peygamberler halka cesaret verici sözlerle telkinde bulundular. Bu peygamberler özellikle halk liderleri Zerubabel ve Koen Agadol Yeoşua’ya seslendiler. Bu kişiler Kral David soyundandılar. İkinci Tapınak, biricisi kadar görkemli olmaktan çok uzaktı. Tapınak, açılışından 70ᇤ yıl sonra Ezra ve Nehemya döneminde merkezi konumunu tekrar kazandı. Ancak Selevkoslu Antiokhus IV. (Epifanes) zamanında Tapınak, pagan ibadetine açıldı. M.Ö. 164’te Yeuda Makabe zamanında Tapınak temizlendi. Bu olay "Hanuka" olarak kutlanır. Kral Herod dönemine dek Haşmonaylar Koen Agadol’luk hizmetini ellerinde tuttular ve Tsadok sülslerinin hanedanı sona erdi.
Birinci Tapınağın yıkılışın nedenleri, putperestlik, ahlaksızlık ve insanların birbirlerini öldürmeleri idi. İkinci Tapınak ise M.S. 70’te 9 Av’da (Tişa Be Av) Titus’un önderliğindeki Roma orduları tarafından yıkıldı. Tapınak ve saray tamamen yandı ve yüzbinlerce Yahudi öldürüldü. Şehirden arta kalanlar M.S.135’te Bar Kohba isyanında Roma İmparatoru Hadrian’ın gönderdiği kuvvetlerce yok edildi. Yahudiler, ikibin yıla yakın bir süre Kotel a Maarevi olarak anılan ve geriye kalan tek tapınak duvarını (Batı ve Ağlama Duvarı) ziyaret ederek dua ettiler. II. Tapınağın yıkılış nedeni; iç kargaşalar, saygısızlık, nedensiz nefret, ihtiras, gurur, önyargı, hoşgörü eksikliği ve çekememezlikti. İkinci Tapınak süreci zarfında başlıca üç politik-dinsel toplum kesimi vardı: Peruşimler, Yazılı Tora kadar Sözlü Tora’ya inanıyorlardı. Zedukim, zengin sınıflardandı ve sadece Yazılı Tora’yı savunuyordu. Esenyenler ise; saflığı, kutsallığı arayan, Ölü Deniz kenarlarında konuşlanmış bir tarikattı…
Herod tarafından M.Ö.20 dolaylarında yapılan tadilatlar sonucunda Tapınak görkemli bir hal almıştır ve Tapınak tepesi ayrıca kalın duvarlarla çevrilmiştir.
devam edecek...
Kaynakça: "Yahudilik Ansiklopedisi",
Cilt I, II, III, Yusuf Besalel
